هشتمین سمپوزیوم خودمراقبتی و آموزش به بیمار (پنل سوم)

به گزارش روابط عمومی معاونت فرهنگی، مطالب مطرح شده در پانل سوم با سخنرانی  دکتر امیرحسین تکیان عضو هیأت علمی گروه بهداشت جهانی و سیاست عمومی، دکتر ابوالقاسم پوررضا استاد گروه آموزش و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران ، دکترسیدمهدی اعتمادی فر استاد گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به شرح ذیل است:

پانل سوم (خودمراقبتی اجتماعی در دوران همه گیری کووید 19)

دکتر امیرحسین تکیان عضو هیأت علمی گروه بهداشت جهانی و سیاست عمومی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران گفت: وقتی جهان گیری بیماری کووید 19 به طور جدی در دنیا اتفاق افتاد، کشور ما هم در این قضیه متاثر شد. ما در یک مرحله از زندگی هستیم که در دهه های گذشته بعد از جنگ جهانی دوم، شاید هفتاد سال گذشته، در هیچ کشوری تجربه نشده است و این عبارت ناشی از یک اقتضاء طبیعی در حال دگرگونی است که هر روز به یک شکل خودش را نشان می دهد.
کووید 19 و اتفاقات پس از آن فقط شؤون سلامت عمومی و پزشکی و وضعیت زندگی ما را از لحاظ طبیعی و پزشکی تحت تاثیر قرار نداده بلکه زندگی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و شؤون علمی افراد هم تغییرات عمده ای کرده است .
اجتماعی شدن عبارت است ازاستفاده از ظرفیت های اجتماعی، شخصیت های مرجع و اقداماتی که در واقع هنجارهای اجتماعی و ظرفیت هایی که موجود است در زمان مواجه با بحران ، مدیریت شود.
قبل از اینکه ما بتوانیم اشتراک گذاری مسئولیت با مردم را ایجاد کنیم و مردم را در تصمیم سازی ها دخیل کنیم بجای اینکه همه ی بار را روی دولت بگذاریم، از ظرفیت اجتماعی استفاده کنیم .
برای اینکه مردم و افرادی که مشتاق هستند برای کمک به شهروندان وارد کار شوند این سوال پیش می آید که  چطور می توانیم در اجتماع بدون اینکه  فشار را بر نظام سلامت و نظام درمانی و نظام پشگیری زیاد کنیم، کاری کنیم افراد در اجتماع بتوانند خودشان تا آنجائیکه ممکن است بار را کاهش دهند.این مسئله به عنوان اجتماعی سازی برای کرونا همزیستی در دوران کووید 19 در واقع مسئله خیلی اساسی است بعنوان مثال مسئله مبارزه با مواد مخدر است، همیشه در دهه های گذشته مبارزه ما در جامعه ایران ، با مواد مخدر یک مبارزه کثیف بوده به این معنا که منتظر میماندیم که یک اتفاق بیافتد، مواد مخدر در جامعه توزیع شود و گسترش آن افراد را درگیر کند و با عث ایجاد تشکیل شبکه هایی شود، بعد ما بخواهیم این شبکه ها را متلاشی کنیم و به عهده یک نهاد خاص مثل ستاد مبارزه با مواد مخدر یا نیروی انتظامی می گذاشتیم .
این دقیقاً همان چیزی است که ما رویکرد اجتماعی برای مبارزه با مواد مخدر نداریم در صورتیکه رویکرد مبارزه با مواد مخدر می گوید این درست است که یک سازمان خاصی می تواند در واقع هماهنگ کننده باشد ولی خیلی از سازمان های اجتماعی و گروه های مرجع و شهروندان نسبت به این مسئله مسئولیت دارند. وقتی شما به این شکل نگاه می کنید خیلی از سازمان های مردم نهاد ، جامعه مدنی، آموزش و پرورش، دانشگاه ها و موسسات درمانی و اجتماعی همه اینها در کار وارد می شوند برای اینکه بتوانند با پدیده شوم مواد مخدر و گسترش در جامعه مبارزه کنند.کووید 19 هم همین طور است اگر در کووید 19 از پدیده اجتماعی شدن استفاده کنیم می توانیم شهروندان را به عنوان گروه هایی که خودشان محافظ سلامت خودشان و شهروندان مسئولیت پذیر هستند وارد این مسئله کنیم و طبیعتاً بتوانیم به محدود کردن و کاهش گسترش این مسئله توجه کنیم.
در دوران کرونا همزیستی و این استانداردهای جدیدی که در زندگی همه ما پیش آمده اجتماعی شدن این پدیده شاید تنها راه حلی است که قبل از آمدن واکسن یا حتی برای جلو گیری کاهش خطرات عوارضی که این کرونا دارد بتواند به ما کمک کند.

دکتر ابوالقاسم پوررضا استاد گروه آموزش و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو فرهنگستان علوم پزشکی گفت: سلامت اجتماعي عبارت است از «كميت و كيفيت تعامل فرد با اجتماع به منظور ارتقای رفاه آحاد جامعه» . نتیجه نهایی این تعامل ارتقای سرمایه اجتماعی، امنیت اجتماعی، کاهش فقر و بی عدالتی  است و نقطه مقابل آن افزایش آسیب های اجتماعی می باشد. وقتی با ماسک زدن از خودمان مراقبت میکنیم یعنی از طرف مقابلمان هم مراقبت میکنیم اینکه ماسک میزنیم و پروتکل بهداشتی را رعایت میکنیم و در اجتماع فاصله فیزیکی خود را رعایت میکنیم یعنی مسئولیت اجتماعی بر عهده تک تک ما است.

دکتر سیدمهدی اعتمادی فر استاد گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران- رئیس کرسی سلامت اجتماعی و راهبردهای آن برای جلوگیری از مشکلات اجتماعی در ایران از طرف یونسکو در دانشگاه تهران گفت: در مورد بیماری  کرونا یک نکته خیلی حائز اهمیت است که آن آشکار کردن نابرابری ها و شکاف های اجتماعی است گروه های مختلف اجتماعی به یکسان در معرض این آسیب نیستند، بنابراین  باید در سیاست گذاری و مداخلات گروه های آسیب پذیر مانند سالمندان ، زنان سرپرست خانوده ، افراد بیمار کم درآمد ، حاشیه نشینان و مهاجرین که کارهای فصلی انجام می دهند در سیاست گذاری ها توجه شود.در آموزش باید دسترسی به فضای مجازی برای کل کشور بیشتر شود که بتوان از آموزش مجازی بهتر استفاده شود.
تاثیر خانواده در دوران مبارزه با کرونا اهمیت داشته، زمینه های آموزش و خودمراقبتی بین افراد برای در کنار هم زیستن مهم بوده و شواهد نشان داده خانواده هایی که از استحکام بیشتری برخوردار بودند آسیب کمتری داشته اند.